Het plan van Rijkswaterstaat en de staatssecretaris Schultz van Haegen is een Waalbochtafsnijding dwars door Lent om daar mee de opstuwing door de flessenhals in de Waal te verminderen. Bij de spoorbrug komt een gat in de Oosterhoutsedijk, van daar uit loopt een diepe geul naar het Wijnfort. Die geul snijdt de A325 ter hoogte van de kazemat in het talud van de snelweg. In de Bemmelsedijk komt een verlaging die overloopt bij hoogwater. Langs de rand van Lent, ongeveer 250 meter vanaf de bestaande dijk, komt een nieuwe waterkering: een groene dijk tot aan de A325 en een keermuur van af de A325 tot bij de trap van de fietsbrug. Alle woningen tussen de Oosterhoutsedijk en de keermuur worden gesloopt. De grond uit de geul wordt gestort tegen de oude dijk en vormt daar een eiland. Het hoogwatervrije eiland wordt bereikbaar via een brug.
Dit wil Rijkswaterstaat….
Wat wil de gemeente Nijmegen?
Van begin af aan (2000) koos Nijmegen vxc3xb3xc3xb3r dijkverlegging. Wethouder Depla wilde: veiligstelling van de bereikbaarheid van de stad, financixc3xable compensatie voor de bewoners en de Waalsprong BV en gxc3xa9xc3xa9n vertraging van het bouwprogramma. Het college van Nijmegen geloofde niet in de VanEllengeul maar gaf na jaren touwtrekken toe dat de Lentse Warande met de VanEllengeul een gelijkwaardig en veilig alternatief is. De gemeenteraad koos daarop unaniem voor de Lentse Warande, het college hield beide alternatieven open bij de Provincie, Rijkswaterstaat en de Staatssecretaris. Eind november 2005 verklaart wethouder Depla ”dat hij wel gek zou zijn als hij de gemeenteraad niet zou steunen”. Ook zegt hij bereid te zijn om in Den Haag te strijden tegen een dijkverlegging bij Lent.
Waarom is dijkverlegging onzinnig?
Omdat er andere goede manieren zijn om hoogwater te bestrijden. Om te beginnen is daar het plan van professor Wijbrand van Ellen: een verdiepte nevengeul in de uiterwaard. Uit proeven van het Waterloopkundig Laboratorium in Delft en uit het milieueffect onderzoek blijkt dat hij gelijk heeft. De diepe, banaanvormige ‘VanEllengeul’ werkt. Op de plaats waar de kribben liggen, scheidt een damwand de nevengeul van de hoofdstroom. Bij hoogwater gaat de nevengeul meestromen en treedt er geen extra stuwing op in de flessenhals.
Het beste plan is ‘De Lentse Warande’ een combinatie van de diepe VanEllengeul met een reserveringsgebied tussen Veur Lent en de rest van het dorp. Er worden geen huizen gesloopt en in de Stelt en Schans kan worden gebouwd, rekening houdend met een reserveringszone voor maatregelen in de verre toekomst als de onmogelijk hoge afvoer van 18.000 kubieke meter per seconde zich zou aanmelden. Het milieueffectonderzoek toont aan dat de Lentse Warande het meest milieu vriendelijke is en de veiligheid van Lent garandeert.
Het beste plan: de Lentse Warande….
Wat wil ons Waterschap Rivierenland ?
In 1999 was het Polderdistrict Over Betuwe, later Waterschap Rivierenland genaamd, bijna klaar met de dijkverzwaring. Toen werd de maatgevende afvoer bij Lobith bijgesteld van 15.000 naar 16.000 kubieke meter per seconde. Om overstromingen te voorkomen moesten de pas vernieuwde dijken worden verhoogd. Met hoe veel meter….? Het nieuwe Waterschapbestuur wilde niet reageren. Nu weten we dat voor het behalen van de nieuwe norm de dijk bij Lent slechts drie centimeter (!) hoeft te worden verhoogd. Al in 2000 had het Waterschap besloten de dijk bij Lent te verleggen door bewoondgebied en niet in discussie te gaan. Ons Waterschap waakt dus over de dijken maar verzaakt zijn historische taak: bescherming van het goed en welzijn van haar ingelanden in democratisch overleg.
De ellende voor Lent
De Bemmelse en Oosterhoutsedijk liggen sinds mensenheugenis op een gedegen fundament. De nieuwe waterkering komt ongeveer 250 meter landinwaarts in een bekend kwelgebied. Grondboringen hebben aangetoond dat de ondergrond zeer doorlaatbaar is door de daar aanwezige oude rivierlopen en grindbanken. Daardoor zal Waalwater (kwel) onder de dijk door in Lent naar boven komen. Rijkswaterstaat denkt daar tegen wat te kunnen doen maar heeft geen definitieve oplossing voor het kwelprobleem. Het is dus niet uitgesloten dat bij hoogwater in Lent kelders, kruipruimtes en tuinen onderlopen. Zeker is dat de kwel tot ver in Lent merkbaar zal zijn, ook als er een watergang langs de Parmasingel wordt gegraven. Bovendien zullen de watergangen in zeer natte tijden tot de rand zijn gevuld en zal door piping (ondergrondse stroming) het waterbeheer in de Over Betuwe extra zwaar worden belast.
Wat staat Lent nog meer te wachten?
Als de dijkverlegging doorgaat moeten 125 bewoners verkassen. Er komt een zeven meter hoge keermuur tussen de spoordijk en het talud van de A325. Aan de dorpskant van de keermuur komt de Parmasingel met watergang. Bovenop de keermuur komen flats van vier woonlagen (+ -……15 meter). Zo zal Lent achter een wal van 22 meter aan het oog ontrokken worden en deels voor altijd in een slagschaduw liggen. De A325 wordt verhoogd voor een negentig meter lange brug over de nevengeul. Daardoor komt het talud van de snelweg verder het dorp in. Ten oosten van de A325 komt langs de ‘rafelrand’ van Lent een watergang, ten zuiden daarvan komt: bebouwing, de Parmasingel en een groene dijk richting Wijnfort. Vanaf deze dijk en de keermuur heeft men Vanaf deze dijk en de keermuur heeft men uitzicht over het water in de nevengeul en de flats op het hoogwatervrije eiland “Festina Lente” (werktitel).
Overstromingsgevaar?
De dijken aan beide zijden van de vernauwing in de Waal tussen Nijmegen zijn aangepast aan de opstuwing in deze ‘flessenhals’. De dijkhoogte is daar xc3xa9xc3xa9n meter hoger dan de maatgevende waterstand bij een toevoer van 15.000 kubieke meter per seconde. Voor 2015 is 16.000 kubieke meter per seconde de nieuwe norm. Professor van Ellen heeft opgrond van de gegevens van Rijkswaterstaat berekend dat daardoor bij Lent een waterspiegelstijging van drie centimeter(!) is te verwachten. Bij 18.000 kubieke meter per seconde zou de stijging bij Lent 13 centimeter zijn: een verhoging die gemakkelijk door de VanEllengeul kan worden opgevangen. Overigens is er bij Lobith nooit mxc3xa9xc3xa9r dan 12.500 kubieke meter per seconde gepasseerd. Onze conclusie is dat er andere belangen dan veiligheid een rol spelen bij de keuze voor een dijkverlegging bij Lent dwars door bewoond gebied.
DOEMSCENARIO EXTREEM HOOGWATER IN 2025
De kans is klein: xc3xa9xc3xa9n keer in de 1250 jaar maar de ramp kan volgende maand al zijn.
Wat is het risico en de schade, wat is aanvaardbaar en wat is veilig?
Het is 1 februari 2015, door de krachtdadige inzet van B&W Nijmegen zijn de Waaldijken bij Lent niet verlegd of verhoogd. De VanEllengeul is door Rijkswaterstaat nog steeds niet aangelegd.
De weersberichten zijn al tijden zeer slecht. Het regent onophoudelijk, Keulen is ondergelopen. Sloten en zegen in Lent (10,2 N.A.P.) staan vol. De Turenne- en Parmasingel zijn tot aan de rand
gevuld. Het Waterschap Rivierenland pompt wat het kan, ondanks dat staat er water op het land.
De scheepvaart ligt al weken stil; de bruggen zijn niet hoog genoeg. Rijkswaterstaat verwacht een ramp want bij Lobith komt per seconde 18.000 kubieke meter water ons land binnen. De dijken zijn sterk genoeg maar niet hoger dan in het jaar 2005. Algemene dijkbewaking is ingesteld. De dijkgraaf en zijn mannen staan bij de flessenhals in Lent. Speciale dijkwachten bewaken de schaardijk tussen Sprokkelenburg en Doornik. (dijkhoogte: 16,50 N.A.P.) Zandwagens staan klaar bij de Pas. Het Waalwater staat overal ongeveer 1 meter onder de dijkrand. Tussen Haalderen en Bemmel is de dijk 50 centimeter lager. Bij een overstroming vreest men hier een langzaam aanzwellende watergolf van enige centimeters die met een geweldige snelheid stroomt over de Elzenpas (9,8 N.A.P.) naar het Hoog (9,4 N.A.P.). Daar splitst de stroom zich in een noordelijke tak naar Merm (8.9 N.A.P.) en Aam (8.6 N.A.P.) en een westelijke tak naar Ressen (9,1 N.A.P.) en Oosterhout (9.0 N.A.P.). De Rietgraaf zwelt aan tot een woeste stroom richting Slijk- Ewijk (8,2 N.A.P.). De Ressensewal en het Oosterhoutsewalletje beschermen Lent. Binnen drie uur zou de modderstroom de laagte bij Herveld (8,0 N.A.P.) bereiken.
Toch komt het niet zover. Geheel onverwacht overstroomt de Waalbandijk bij Oortjeshekken in de Ooy. De in 1999 geheel vernieuwde dijk is daar een meter lager dan aan de Bemmelse kant. Het westelijke deel van de Ooypolder, loopt vol. De bewoners rond het Hollands-Duits gemaal moeten evacueren. De schade blijft beperkt. De waterspiegel in de flessenhals staat 77 centimeter onder de rand van de dijk bij Lent. In het dorp is door het aanhoudende hoogwater veel kwelwater naar boven gekomen. Als de Waal al meer dan 3 meter is gezakt en in Keulen de modder uit de kelders wordt geschept, staat in Lent de kwel nog steeds in plassen op het land en in de tuinen. De ervaring leert dat de kruipruimten in de zomer weer droog zullen zijn.
Ter geruststelling: Dit doemscenario met een toevoer van 18.000 kuub per seconde is absurd en in de komende 90 jaar uitgesloten.Bij Lobith is de toevoer nog nooit hoger geweest dan 12.500 kuub per seconde, bovendien overstromen in Duitsland de dijken al bij 15.500 kuub per seconde. Vraag het maar aan Rijkswaterstaat of meneer Timoveef.